Welke wapens gebruikten de Vikingen?
De Vikingstrijders, bekend om hun woeste en meedogenloze karakter, waren uitgerust met een scala aan wapens die hen tot geduchte tegenstanders op het slagveld maakten. Het basisarsenaal van een Viking-krijger omvatte doorgaans een zwaard of een bijl, een schild en een speer. Elk van deze wapens speelde een cruciale rol in hun gevechtsstrategie en effectiviteit.
Het Vikingzwaard: een symbool van macht en erfenis
Een van de belangrijkste ontdekkingen in Woodstown, een Vikingnederzetting op 5 km van het hedendaagse Waterford in Ierland, was het graf van een Vikingkrijger, daterend uit ongeveer 850 na Christus. Dit graf valt op als het enige in Ierland waar de krijger werd begraven met al zijn wapens: een zwaard, schild, speer, bijl, mes en zelfs een slijpsteen om deze gereedschappen te slijpen.
Het zwaard was van ongeëvenaard belang als het ultieme statussymbool voor een Viking-krijger. Deze wapens werden zeer gewaardeerd en werden vaak van vader op zoon doorgegeven. De Viking-krijger in Woodstown werd echter begraven met zijn zwaard, wat suggereert dat hij misschien geen zoon had gehad om het te erven, of misschien was zijn status zo verheven dat men geloofde dat hij zijn zwaard in het hiernamaals zou moeten behouden.
IJzer was een kostbaar materiaal, en voor de constructie van een zwaard was meer ijzer nodig dan voor welk ander wapen dan ook. Bijgevolg waren zwaarden doorgaans in het bezit van rijkere krijgers, hoewel velen waarschijnlijk werden afgenomen van gevallen vijanden op het slagveld.Vikingzwaarden waren over het algemeen tussen de 90 en 95 cm lang, inclusief een tang van 10 cm. Ze werden vervaardigd via een proces dat patroonlassen wordt genoemd, waarbij smeedijzeren strips aan elkaar werden gelast, gedraaid en tot een mes werden gehamerd. Vervolgens werd een gehard stalen rand aan het hoofdlichaam toegevoegd. Een typisch zwaard uit de Vikingtijd woog iets meer dan 1 kg.
Het lemmet liep taps toe naar de punt en had een groef die bekend staat als de ‘bloedgroef’, die over de hele lengte was gesmeed en geslepen. Bekwame smeden, die zeer gewaardeerde vakmensen waren, markeerden vaak hun wapens tijdens de bouw, terwijl overwinningsrunen na een gevecht op het lemmet of het gevest konden worden geëtst.
Deze zwaarden waren tweesnijdend, ontworpen voor gebruik met één hand en vooral bedoeld om te snijden in plaats van te steken, omdat ze zowel sterk als flexibel waren. Er bestonden enkele enkelzijdige variëteiten in de vroege Vikingperiode.
Zwaarden werden gevierd in de sagen en kregen vaak namen van de skalds, zoals Fotbitr (beenbijter) en Kvernbitr (quernbijter), waarbij de laatste een Engels zwaard was dat door koning Athelstan aan de Noorse koning Hakon werd geschonken. Andere legendarische zwaardnamen uit de sagen zijn Dragon Slayer, War-Snake, Viper, Battle-Flasher, Serpent of Blood, Widow-Maker, Ice of Battle en Torch of Blood.
Ontdek de fascinerende wereld van Vikingzwaarden en de rijke geschiedenis die ze belichamen, die de macht en erfenis symboliseren van de krijgers die ze hanteerden.
Viking-strijdbijl: het iconische wapen van Noorse krijgers
Als je aan Vikingkrijgers denkt, denk je vaak aan het beeld van een angstaanjagende bijl. Dit wapen, meestal met een lang handvat, was een hoofdbestanddeel van de Viking-arsenalen. Vikingbijlen waren er in verschillende stijlen, met bijlkoppen variërend van de T-vorm tot het kenmerkende baardontwerp. Vroege bladen waren tussen de 8 cm en 16 cm groot, terwijl latere versies aanzienlijk groter werden en lengtes bereikten van 23 cm tot 46 cm.
Deze bijlen waren niet alleen formidabel in de strijd, maar dienden ook als symbolen van status en vakmanschap. De Mammen Axe is bijvoorbeeld een goed voorbeeld van dit dubbele doel.Deze specifieke bijl staat bekend om zijn ingewikkelde inleg van goud en zilver, wat het kunstenaarschap en de rijkdom van de eigenaar laat zien.
In het heetst van de strijd bood de bijl een aanzienlijk voordeel dankzij zijn grotere bereik. Een ervaren krijger zou het met verwoestende gevolgen kunnen hanteren, zoals blijkt uit de Slag om Clontarf in Ierland in 1014. Het was tijdens deze hevige botsing dat koning Brian Boru bereikte zijn doel en onderstreepte de dodelijke effectiviteit van de Vikingbijl in de handen van een meester.
Het alomtegenwoordige Vikingwapen: de speer
In het Vikingtijdperk viel de speer op als het meest voorkomende en veelzijdige wapen, waarbij voor de productie ervan minimaal ijzer nodig was. Dit praktische aspect maakte het tot een belangrijk onderdeel van de wapenkamers van de Vikingen en een frequente vondst op begraafplaatsen.
Speren dienden twee doelen in gevechten: stoten van dichtbij en werpen bij het begin van de strijd. Het aanvankelijke salvo van geworpen speren had waarschijnlijk eenvoudiger ontwerpen met slanke, kleinere koppen, bedoeld om vijandelijke formaties te ontwrichten. Daarentegen werden speren met bredere, bladvormige koppen in de hand gehouden voor nauwkeurig, krachtig steken tijdens gevechten van dichtbij. Deze dubbele functionaliteit maakte de speer tot een onmisbaar hulpmiddel voor Viking-krijgers en demonstreerde hun strategische bekwaamheid in de strijd.
Boog en pijl: het Viking-arsenaal
Vikingpijlen, bekend om hun kenmerkende bladvormige koppen, waren ongeveer 15 cm lang. Deze pijlen, cruciaal bij zowel de jacht als de oorlogsvoering, werden in cilindrische pijlenkokers gedragen. Hoewel er slechts fragmenten van Vikingbogen bewaard zijn gebleven, benadrukken historische teksten zoals Gesta Danorum van Saxo Grammaticus hun betekenis. Noorse boogschutters speelden bijvoorbeeld een cruciale rol in de Slag om Bravalla, waar de dood van Ubbi, de kampioen van koning Harald Wartooth, aan hen wordt toegeschreven. Dit demonstreert de formidabele vaardigheid en het strategische belang van Viking-boogschutters in zowel de legende als de geschiedenis.
Vikingschilden: de ultieme verdediging van oude krijgers
Vikingkrijgers stonden bekend om hun formidabele verdediging, grotendeels toegeschreven aan hun iconische ronde, houten schilden. Deze schilden, doorgaans ongeveer een meter in diameter, speelden een cruciale rol bij de bescherming van de Noorse jagers tijdens gevechten.
- Ontwerp en structuur: Het ontwerp van het schild omvatte een centraal gat, strategisch geplaatst om plaats te bieden aan een ijzeren nok. Deze baas was cruciaal omdat hij het schild extra sterkte en duurzaamheid gaf. Aan de binnenkant van deze baas was een ijzeren greep bevestigd, waardoor de krijger het schild gemakkelijk kon vasthouden en manoeuvreren.
- Esthetiek en variaties: Naast hun functionele gebruik lieten Viking-schilden vaak de status en persoonlijke smaak van de krijger zien. Veel schilden waren versierd met levendige kleuren, waardoor ze niet alleen verdedigingswapens waren, maar ook symbolen van identiteit en trots. In de loop van de tijd evolueerde het ontwerp van deze schilden, waarbij variaties in vorm en grootte ontstonden om aan verschillende gevechtsbehoeften en -stijlen te voldoen.
In wezen waren Vikingschilden meer dan louter beschermende uitrusting; ze waren een mix van bruikbaarheid, kunstzinnigheid en persoonlijke expressie, en belichaamden de geest van de Viking-krijger.
Helm en maliënkolder: onthulling van Vikingpantser
Vikingen worden vaak afgebeeld met ijzeren helmen, maar archeologisch bewijs wijst anders uit en er zijn slechts enkele exemplaren ontdekt.Een van de meest opmerkelijke vondsten is de Gjermundbu-helm, opgegraven in een graf in Ringerike, Noorwegen, in 1943. Deze helm heeft een ijzeren kap met vier spaken en een rand, samen met een substantiële oog- en neusbeschermer.
In hetzelfde graf werden fragmenten van een maliënkolder gevonden. Deze maliënkolder is gemaakt met in elkaar grijpende ringen in plaats van de meer gebruikelijke klinkmethode. Dergelijke helmen en maliënkolders waren waarschijnlijk voorbehouden aan de zeer rijke of elitekrijgers, zoals de lijfwachten van de koning. Deze ontdekking werpt licht op het verfijnde vakmanschap en de sociale hiërarchie van Viking-krijgers en benadrukt de exclusiviteit van dergelijke beschermende uitrusting in de oude Noorse samenleving.
Conclusie
Het arsenaal van de Viking-krijger was een combinatie van veelzijdige en effectieve wapens, die elk een specifiek doel dienden in de strijd. Van het gerespecteerde zwaard en de veelzijdige bijl tot het beschermende schild en de veelzijdige speer: deze wapens maakten van de Vikingen een formidabele kracht. Gecombineerd met hun verdedigingspantser waren Viking-krijgers goed uitgerust om hun vijanden het hoofd te bieden en als overwinnaar uit de strijd te komen. Als je de wapens van de Vikingen begrijpt, krijg je inzicht in hun legendarische bekwaamheid en succes op het slagveld.